Κυριακή 25 Ιανουαρίου 2015

Πώς να μάθουμε στο παιδί να διαβάζει σωστά


Από: Ελένη Χαδιαράκου | 0 Comments
Πώς να μάθουμε στο παιδί να διαβάζει σωστά

Το σωστό διάβασμα που αποδίδει και δεν κουράζει το παιδί δεν θέλει κόπο. Θέλει τρόπο. Μάθετε που κάνετε λάθος (κι εσείς και το παιδί) και ποιες παγίδες πρέπει να ξεπεράσετε στο κεφάλαιο «μελέτη».

Είναι καρφωμένο με τις ώρες στο γραφείο του και μοιάζει αληθινά προσηλωμένο στη μελέτη του. Ναι, είστε πολύ υπερήφανη που τοπαιδί σας μελετάει μόνο του ενώ άλλες μαμάδες δίνουν μάχες για το διάβασμα. Κι όμως οι βαθμοί του δε λένε το ίδιο, ούτε η δασκάλα του, που το βρίσκει συχνά αδιάβαστο! Τι συμβαίνει; Πως γίνεται το παιδί σας να διαβάζει πολύ (ή τουλάχιστον έτσι φαίνεται) και να μην αποδίδει; Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πολύωρες μελέτες μπορεί να μην είναι αποδοτικές στην περίπτωση που δεν έχουν γίνει με το σωστό τρόπο. Τι μπορείτε να κάνετε εσείς ως γονείς για να το μάθετε να διαβάζει σωστά και αποτελεσματικά;

Μάθημα πρώτο: Συμπαρασταθείτε του! 

Μια βασική αρχή, στα πρώτα τουλάχιστον χρόνια της μαθητικής σταδιοδρομίας του παιδιού σας, είναι να νιώθει πως σε ένα τόσο σπουδαίο εγχείρημα έχει για συμπαραστάτες τους γονείς του. Η άποψη «αφήνω το παιδί να διαβάσει μόνος του για να αυτονομηθεί» δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί αυτόματα αλλά προοδευτικά. Αυτό σημαίνει πως βοηθάμε το παιδί στην πρώτη δημοτικού, σίγουρα όμως δεν στεκόμαστε με τον ίδιο τρόπο κοντά του στην τρίτη δημοτικού. Αντίθετα, προσπαθούμε να του μάθουμε να έχει συνειδητή στάση απέναντι στη μάθηση, βοηθώντας πλέον περιστασιακά, όταν δηλαδή του δημιουργείται κάποιο αξεπέραστο πρόβλημα με μια άσκηση. Αλίμονο αν το παιδί αντιληφθεί πως σε κάθε δυσκολία που του παρουσιάζεται θα έχει δεδομένη την «πατερίτσα» μας. Γρήγορα θα το συνηθίσει χάνοντας έτσι το αίσθημα της αυτονομίας. Εννοείται πως υπάρχουν παιδιά που αυτονομούνται γρήγορα κι άλλα με μεγαλύτερη εξάρτηση, που χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να βρουν το δρόμο τους. Το σίγουρο είναι πως όταν μάθουν να διαβάζουν σωστά, εκτός από την απόδοσή τους στα μαθήματα, θα αποκτήσουν παράλληλα αυτοπεποίθηση και υψηλή αυτοεκτίμηση.

Μάθημα δεύτερο: Δείξτε υπομονή ( πολύ υπομονή!) 

Όταν το παιδί διαβάζει, ο γονιός θα πρέπει να φροντίζει ώστε να υπάρχει γύρω του ένα ήρεμο περιβάλλον με καλή ενδοοικογενειακή επικοινωνία. Τα επικριτικά επίσης σχόλια και ο εξουσιαστικός ρόλος των γονιών κάνουν απεχθή στο παιδί την προετοιμασία του για το σχολείο. Δεν είναι λίγοι όμως οι γονείς που έχοντας απίστευτες εκκρεμότητες να προλάβουν μέσα στην ημέρα, δεν έχουν την υπομονή να ασχοληθούν όπως πρέπει με το διάβασμα του παιδιού τους. Έτσι εκνευρίζονται όταν το παιδί αργεί να διαβάσει, ή να καταλάβει κάτι! Αυτό που οφείλουν οι γονείς να κάνουν είναι να το αφήσουν ή να το βοηθήσουν «να πάρει το χρόνο του», και να βρει το ίδιο τις «στρατηγικές διαβάσματος» που του ταιριάζουν.

Μάθημα τρίτο: Μην ενθαρρύνετε την παπαγαλία! 

Ο πιο λανθασμένος τρόπος διαβάσματος, στον οποίο όμως καταφεύγουν συχνά τα περισσότερα παιδιά, είναι η παπαγαλία. Μια κακοδαιμονία, σύμφωνα με τους δασκάλους, που παράγεται στο σχολείο και αναπαράγεται πιο έντονα στο σπίτι, όπου τα παιδιά μαθαίνουν το μάθημά τους  χωρίς να καταλαβαίνουν το νόημά του. Δυστυχώς, στην παγίδα της παπαγαλίας πέφτουν οι περισσότεροι γονείς καθώς είναι πιο χρονοβόρο να εξηγήσουν στο παιδί κάτι που δεν καταλαβαίνει, από το να το ακούσουν να τους λέει το μάθημα απέξω.

Μάθημα τρίτο: Βοηθήστε το να οργανωθεί

Για να μην φαίνονται στον μικρό μαθητή τα σχολικά μαθήματα βουνό θα πρέπει να μάθει να οργανώνει το διάβασμά του αλλά και το χρόνο του, θα πρέπει δηλαδή να βρει πόση ώρα χρειάζεται να αφιερώνει σε κάθε μάθημα και ποια βήματα θα ακολουθεί στη μελέτη του. Όλα αυτά αφού γυρνώντας από το σχολείο, φάει για μεσημέρι, σας διηγηθεί τα νέα του και ξεκουραστεί λιγάκι παίζοντας. Από εκεί και πέρα, αυτό που πρέπει να καταλάβει είναι πως το σωστό διάβασμα χρειάζεται αυτοσυγκέντρωση και σύστημα. Τίποτα δεν μπορεί να γίνει με μελέτη της τελευταίας στιγμής ή όταν μας απασχολεί παράλληλα και κάτι άλλο.
Οδηγίες για «πρωτάκια» και «αρχάριες» μαμάδες Μια καλή αρχή είναι να ξεκινήσει ο μικρός μαθητής τον προγραμματισμό στη σχολική του ζωή από την πρώτη δημοτικού. Σε αυτό το σημείο, οι μαμάδες θα πρέπει να τα βοηθήσουν (πάντα με υπομονή) να οργανωθούν. Πως; 

 • Πρώτα απ’ όλα σημειώστε σε ένα χαρτί τις εργασίες που έχει το παιδί να κάνει για την επόμενη μέρα, εξηγώντας του ότι κάθε μάθημα πρέπει να το τελειώνει μέσα σε ορισμένο χρονικό διάστημα. • Στη συνέχεια,  βεβαιωθείτε πως το παιδί έχει καταλάβει τι ακριβώς πρέπει να κάνει ή πώς να λύσει μια άσκηση, και εξηγήστε του πως θα βρίσκεστε εκεί κοντά και σε λίγο θα επιστρέψετε να το τσεκάρετε!
• Κάθε μάθημα που τελειώνει, από αντιγραφή μέχρι αριθμητική, διαγράψτε το από τη λίστα, έτσι ώστε και το παιδί να αντιλαμβάνεται πως σιγά-σιγά οι υποχρεώσεις του φτάνουν στο τέλος τους. •Όταν ολοκληρωθεί το διάβασμα σε όλα τα μαθήματα, τσεκάρετε το αποτέλεσμα μαζί με το παιδί. Αν διαπιστώσετε πως κάπου έχει κάνει λάθη, μην τα διορθώσετε αλλά προτρέψτε το να ξανακοιτάξει προσεκτικά τα κείμενα και τις ασκήσεις του.
• Εννοείται πως αν δεν κάνει καλά γράμματα ή γράφει με λάθος τρόπο για δέκατη φορά, δεν σκίζετε τις σελίδες ούτε σβήνετε με μανία. Μπορείτε όμως να ρωτήσετε το παιδί αν είναι ικανοποιημένο από τη δουλειά του, τονίζοντάς του πως έχει τη δυνατότητα να προσφέρει πολύ περισσότερα.
• Θυμηθείτε πως για να αξιοποιηθεί ο χρόνος μελέτης του παιδιού χρειάζεται σταθερός ρυθμός στο διάβασμα και απόλυτη αυτοσυγκέντρωση, με ένα ολιγόλεπτο διάλειμμα κάθε μισή ώρα για τα παιδιά του δημοτικού και κάθε μία ώρα για τα παιδιά του γυμνασίου-λυκείου.
Οι βασικές αρχές του σωστού διαβάσματος


Η επανάληψη: Δεν την λένε τυχαία μητέρα πάσης μαθήσεως!  Μαζί με τις απορίες  και την κριτική ματιά αποτελούν τα τρία βασικά σημεία κλειδιά της απομνημόνευσης του μαθήματος. Μια ανακεφαλαίωση θα αποδείξει πως έχει καταλάβει την ύλη, την έχει συνδυάσει με προηγούμενα μαθήματα και έτσι έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να θυμηθεί το μάθημα αν τύχει και εξεταστεί την επόμενη μέρα.
Η αυτοαξιολόγηση:  Όταν τα παιδιά ολοκληρώσουν το διάβασμα θα πρέπει να παρουσιάσουν το μάθημα στον εαυτό τους φωναχτά, σαν να παίζουν θέατρο. Στη συνέχεια θα πρέπει να προχωρήσουν στην αυτοαξιολόγηση. Όσο περισσότερο ένας μαθητής δουλεύει μόνος του τόσο πιο γρήγορα ανακαλύπτει τις δεξιότητές του.
Η συνεργασία: Μια στις τόσες αξίζει να αφήνουμε το παιδί μας να διαβάζει μαζί με άλλα παιδιά. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνες, η ομαδική μελέτη είναι πιο αποτελεσματική
Το κριτικό πνεύμα: Ειδικά στις πρώτες τάξεις του δημοτικού η μαμά θα πρέπει να κάνει στο παιδί κάποιες ερωτήσεις γύρω από το κείμενο που θα της αποκαλύψουν αν έχει καταλάβει το νόημά του ή όχι.
Η κατάλληλη ώρα: Σύμφωνα με έρευνες τα δύσκολα μαθήματα διαβάζονται τις πρώτες απογευματινές ώρες όπου ο βαθμός συγκέντρωσης της προσοχής είναι καλύτερος και μεγαλύτερος.
Ο χώρος: Θα πρέπει να προσέξουμε, ώστε το παιδί να μελετάει σε έναν περιποιημένο, καθαρό και σταθερό χώρο που δεν θα αλλάζει κάθε λίγο και λιγάκι και που θα εμπνέει τη μελέτη.
Η επιβράβευση: Αμέσως μετά το διάβασμα μπορούμε να του επιτρέψουμε να παίξει με τους φίλους του ή με το αγαπημένο του παιχνίδι φροντίζοντας πάντα ώστε το παιδί μας να μην χάσει το γέλιο και το κέφι του εξαιτίας της ψυχικής έντασης, που μπορεί να προκαλούν καμιά φορά τα μαθήματα, αλλά και των δικών μας υψηλών απαιτήσεων.